jueves, 31 de julio de 2008

domingo, 27 de julio de 2008

MI, TU, SU... MELANCOLÍA



Ya se le está pasando, pero hay que ver cómo se pone cuando se enfada con el mundo, cuando se enfurruña con las nubes, cuando rebufa contra las sombras, cuando se encapricha de la soledad, cuando rehúye las voces, cuando quiere y no puede, cuando únicamente desea dormir, cuando se encierra en su torre de cristal, cuando hace que no está cuando la llamas, cuando hace como que nada va con ella... por todo eso y más, has de entender su melancolía; solo así podrás quererla, un poquito.


-------------------------------------------------------------

MIÑA, TÚA, SÚA... SAUDADE
Xa lle está a pasar, pero hai que ver como se pon cando se enfada co mundo, cando se enfurruña coas nubes, cando rebufa contra as sombras, cando se encapricha da soidade, cando foxe das voces, cando quere e non pode, cando unicamente desexa durmir, cando se pecha na súa torre de cristal, cando fai que non está cando a chamas, cando fai como que nada vai con ela... por todo iso e máis, has de entender a súa saudade; só así poderás querela, un anaquiño.

lunes, 21 de julio de 2008

LA FRAGILIDAD

El cuerpo se avería, qué se le va a hacer: defecto de fábrica, uso/abuso de la maquinaria, la puñetera vejez... mil cosas, así es la vida (y su antónimo). El caso es contarlo, añadir la experiencia a la lista de batallitas y asumir nuestra fragilidad. Me asusta la dependencia, no tanto por quien la padece, sino por quien se convierte de una forma permanente o puntual en el punto de apoyo de esa persona que se ha vuelto indefensa, vulnerable, en una víctima involuntaria de sí misma. No confíes en tu corpulencia, porque puedes tener la autonomía de un recién nacido. Dosifica tu fortaleza, la necesitarás para no sucumbir al desaliento. No pierdas la perspectiva de la realidad pero sueña despierto, con tal de abstraerte de la asepsia, la frialdad, el ambiente hospitalario que todo lo impregna. Y suma años a tu carnet de identidad.

-----------------------------------------------------------

A FRAXILIDADE
O corpo avaríase, que se lle vai facer: defecto de fábrica, uso/abuso da maquinaria, a maldita vellez... mil cousas, así é a a vida (e o seu antónimo). O caso é contalo, engadir a experiencia á lista de batalliñas e asumir a nosa fraxilidade. Asústame a dependencia, non tanto por quen a padece, senón por quen se converte dun xeito permanente ou puntual no punto de apoio desa persoa que se volveu indefensa, vulnerable, nunha vítima involuntaria de si mesma. Non confíes na túa corpulencia, porque podes ter a autonomía dun recén nacido. Dosifica a túa fortaleza, precisarala para non sucumbir ao desalento. Non perdas a perspectiva da realidad pero soña esperto, con tal de abstraerte da asepsia, a frialdade, eo ambiente hospitalario que todo o impregna. E suma anos ao teu carnet de identidade.

lunes, 14 de julio de 2008

PACIENTES DE ALTOS VUELOS

Lo que Gabriel y Teo vayan a ser de mayores no lo sé yo. Gabriel podría ser filósofo. Sentado en una silla de ruedas, junto a sus abuelos, con esos mofletes que dan ganas de pellizcar, se mostraba reservado y observador. ¿Le habría comido la lengua el gato?, le dije. Sonrió. A Teo le rodeaban sus padres, le dedicaban miradas y mimos. Teo podría ser mecánico. Desenrolló la foto sobre sus piernas con una destreza asombrosa y con el brazo que no tenía sujeto a los sueros y los antibióticos empezó a señalar los aviones, mientras balbuceaba instrucciones en esa lengua ininteligible que solo hablan los niños de dos años.

“¿De qué se hacen los aviones?” Explicación de parvulario. “¿Cómo se aterriza?”. Con mucho cuidado, pienso yo. “¿Por qué siempre váis siempre de azul?” Carcajada general... Su curiosidad es infinita, su ingenio inagotable; con el dedo índice apuntando, cada cual a lo más alto que podía, hasta el más audaz de los pilotos de la Patrulla Águila, que les visitó en el Hospital Xeral de Vigo, podría verse en serios apuros. “Mayday, mayday, bombardeo de preguntas a discreción, iniciamos maniobra de evasión...”
--------------------------------------------------------------
PACIENTES DE ALTOS VOOS
O que Gabriel e Teo vaian ser de maiores non o sei eu. Gabriel podería ser filósofo. Sentado nunha cadeira de rodas, a carón dos seus avós, con eses mofletes que dan ganas de peliscar, amosábase reservado e observador. Comeríalle a lingua o gato?, pregunteille. Sorriu. A Teo rodeábano os seus pais, adicábanlle olladas e mimos. Teo podería ser mecánico. Despregou a foto sobre as pernas cunha destreza asombrosa e co brazo que non tiña suxeito aos soros e os antibióticos empezou a sinalar os avións, mentras balbuceaba instruccións nesa lingua inintelixible que só falan os nenos de dous aniños.
“De que se fan os avións?” Explicación de parvulario. “Como se aterra?”. Con moito coidado, penso eu instintivamente. “Por que sempre ides de azul?” Gargallada xeral... A súa curiosidade é infinita, o seu enxeño inesgotable; co dedo índice apuntando, cada cal ao máis alto que podía, ata o máis audaz dos pilotos da Patrulla Águia, que os visitou no Hospital Xeral de Vigo, podería verse en serios apuros. “Mayday, mayday, bombardeo de preguntas a discreción, iniciamos manobra de evasión...”
(Imaxe: Óscar Vázquez, La Voz de Galicia)

lunes, 7 de julio de 2008

NUESTRO WIMBLEDON DE CADA DÍA

¿Quién no ha tenido un día extenuante? ¿De acabar tirado panza arriba al estilo Rafa Nadal? ¿Que la hierba de Wimbledon nos queda a desmano? La sustituimos en su defecto por la alfombra del recibidor, la superficie baldosada que tengamos más cerca o el socorrido sofá de trote. Un lunes es un lunes...

No haremos la clase de Historia que ha hecho el jovenzuelo, cuya cuenta corriente de 17 millones de euros no alcanzaríamos buena parte de los demás mortales ni viviendo tres vidas seguidas. Nadie -como Manolo Santana hace 42 años en el All England Club- habría esperado a que levantemos el trofeo de campeón. Nadie -ni Rod Laver ni Bjorn Borg- habría esperado ni mucho menos a que levantemos ese trofeo después de haber ganado el mismo año en Roland Garros.

No haremos la clase de locuras que nos movilizó en masa cuando la Selección logró la Eurocopa. Total, qué son cinco horas frente a 90 (y pocos) minutos. Total, qué son nuestras ocho horas de jornada laboral. ¿Quién dijo ocho?

--------------------------------------------------------------

O NOSO WIMBLEDON DE CADA DÍA
Quen non tivo un día extenuante? De rematar tirado co bandullo cara arriba ao estilo Rafa Nadal? Que a herba de Wimbledon nos queda a desmán? Substituímola no seu defecto pola alfombra do recibidor, a superficie baldosada que teñamos máis preto ou o socorrido sofá de trote. Un luns é un luns...
Non faremos a clase de Historia que fixo o rapazolo, cunha conta corrente de 17 millóns de euros que non alcanzariamos boa parte dos demais mortais nen vivindo tres vidas seguidas. Ninguén -como Manolo Santana hai 42 anos no All England Club- tería agardado a que levantemos o trofeo de campeón. Ninguén -nen Rod Laver nen Bjorn Borg- tería agardado nen moito menos a que levantemos ese trofeo logo de ter gañado o mesmo ano en Roland Garros.
Non faremos a clase de tolerías que nos movilizaron en masa cando a Selección logrou a Eurocopa. Total, que son cinco horas fronte a 90 (e poucos) minutos. Total, que son as nosas oito horas de xornada laboral. Quen dixo oito?

martes, 1 de julio de 2008

UNA DE FÚTBOL

Dicen que no se habla de otra cosa. Doy fe de que hay multitud de temas de conversación estos días ajenos al fútbol, aunque resulta difícil abstraerse a la pasión colectiva que ha despertado la selección tras su ¿inesperado? ¡anhelado! triunfo en la Eurocopa. Uno está en su perfecto derecho de impermeabilizarse ante esta marea pasajera de cánticos, celebraciones y banderas al viento. Pero tampoco se va a resquebrajar la escala de valores de nadie por dejarse contagiar por esa emoción, efímera y trivial, por el nulo efecto que causa sobre la vida del común de los mortales que habitamos a este lado del mapa.

-No te perderías el partido...
-Sólo pude soportar el tiempo de descuento.
-No tendrías uñas suficientes para los 90 minutos previos, pero es la parte más deseada, justo cuando el árbitro pita el final y llega la alegría que se llevaba esperando durante 44 años.
-Cuántas tallas habréis engordado los forofos...
-Daba muy buena impresión esta selección y el contraste con el entrenador más viejo de la Eurocopa hacía presagiar algo bueno.
-Tanta gente esperando que España diera la campanada, como para fallar.
-Siempre se decía que España lo único que hacía era animar las competiciones pero que nunca daría el salto definitivo, pues ya tocaba callar bocas.
-Lo de aficionado habría que ponerlo entonces en negrita, cursiva y subrayado
-Uno entre 46 millones de españolitos, y hay más cosas además del fútbol, pero al menos... ¡¡¡Pudimossss!!! Y mientras más de uno se olvida de la desaceleración. Pero bueno, mujer, ¿no te cansas de hablar de fútbol?
-¿?

---------------------------------------------------------------

UNHA DE FÚTBOL
Din que no se fala doutra cousa. Dou fe de que hai multitude de temas de conversación estes días alleos ao fútbol, aínda que resulta difícil abstraerse á paixón colectiva que espertou a selección tralo seu ¿inesperado? ¡anhelado! trunfo na Eurocopa. Un está no seu perfecto dereito de impermeabilizarse ante esta marea pasaxeira de cánticos, celebracións e banderas ao vento. Pero tampouco se vai crebar a escala de valores de ninguén por deixarse contaxiar por esa emoción, efímera e trivial, polo nulo efecto que causa sobre a vida do común dos mortais que habitamos a este lado do mapa.

-Non perderías o partido...
-Só puiden soportar o tempo de desconto.
-Non terías unllas abondo para os 90 minutos previos, pero é a parte máis desexada, xusto cando o árbitro pita o final e chega a ledicia que se levaba agardando durante 44 anos.
-Cantas tallas teredes engordado os forofos...
-Tiña moi boa impresión esta selección e o contraste co entrenador máis vello da Eurocopa facía presaxiar algo bo.
-Tanta xente agardando que España dera a campanada, como para fallar.
-Sempre se dicía que España o único que facía era animar as competicións pero que nunca daría o salto definitivo, pois xa tocaba calar bocas.
-O de siareiro entón habería que poñelo en negriña, cursiva e subraiado
-Un entre 46 millóns de españolitos, e hai máis cousas ademais do fútbol, pero polo menos... ¡¡¡Puidemosss!!! E mentres, máis dun esquece a desaceleración. Pero muller, non cansas de falar de fútbol?
-¿?

viernes, 27 de junio de 2008

SOLEDADES Y 'SAUDADES'


El viento de la Alcarria me sugiere una canción para despedir la semana. Lánguida y enérgica a la vez. Como una puesta de sol después de un día duro: mañana más y mejor, parece decir. Porque aparentemente dice cosas sin sentido, sin concordancia, palabras inconexas; pero no, en el fondo el mensaje es otro: mañana más y mejor, sin duda...

Now I'm disconnected. But the world is not so far.

Here we are. Now I'm lost and senseless.

And the world is torn apart.

(Ill Niño)
----------------------------------

SOEDADES E SAUDADES
O vento da Alcarria suxíreme unha canción para despedir a semana. Lánguida e enérxica á vez. Como un solpor logo dun día duro: mañá máis e mejor, parece dicir. Porque aparentemente di cousas sen sentido, sen concordancia, palabras inconexas; pero non, no fondo a mensaxe é estoutra: mañá máis e mellor, sen dúbida...

Now I'm disconnected.
But the world is not so far.

Here we are. Now I'm lost and senseless.

And the world is torn apart.

(Ill Niño)

viernes, 20 de junio de 2008

DE PERIODISTAS Y OTRAS HISTORIAS (II)

Son días para reflexionar en torno al ejercicio periodístico. Curioseo en el blog de Marcos San Luis, enfrascado en dudas existenciales: la paradoja de experimentar satisfacción profesional al informar de las desgracias ajenas. Y no me resisto a opinar...
Sea en el conflicto de los transportistas o en el de los armadores, sea cuando se padeció la marea negra del Prestige, los incendios de hace dos veranos, o las riadas posteriores... el acontecer diario es una montaña rusa en la que viajamos, con riesgos como el incidente del reportero de TVE en pleno directo (cuyas imágenes ya circulan por la red), pero también de vez en cuando con alguna que otra recompensa gratificante: tan solo por la satisfacción del trabajo cumplido, ya vale la pena, siempre que ese ejercicio se haga con libertad; si por encima se contribuye a visibilizar una situación injusta o a favorecer la solución de algún problema, mucho mejor. Somos ‘héroes’ o villanos, según para quien. Incluso dentro del propio gremio.

--------------------------------------------------------------

DE XORNALISTAS E OUTRAS HISTORIAS (II)
Son días para reflexionar en torno ao exercicio xornalístico. Curioseo no blog de Marcos San Luis, enfrascado en dudas existenciais: o paradoxo de experimentar satisfacción profesional ao informar das desgracias alleas. E non me resisto a opinar...
Sexa no conflicto dos transportistas ou no dos armadores, sexa cando se padeceu a marea negra do Prestige, os lumes de hai dous veráns, ou as riadas posteriores... o acontecer diario é unha montaña rusa na que viaxamos, con riscos coma o incidente do reporteiro en pleno directo (cuxas imaxes xa circulan pola rede), mais tamén de cando en vez con algunha que outra recompensa gratificante: tan só pola satisfacción do traballo cumprido, xa paga a pena, sempre que ese exercicio se faga con liberdade; se por riba se contribúe a visibilizar unha situación inxusta ou a favorecer a solución dalgún problema, canto mellor. Somos ‘heroes’ ou villanos, segundo para quen. Mesmo dentro do propio gremio.

jueves, 19 de junio de 2008

DE PERIODISTAS Y OTRAS HISTORIAS

Había mucha gente, ciertamente, gran poder de convocatoria el de esta Administración. La fotografía institucional desde luego es mucho más imponente que esta otra de cosecha propia: tomada la otra con un gran angular, el mar de cabezas es de una extensión considerable; en el centro, la figura mesiánica del Administrador, ante el perfil de los muros de un castillo. Gran puesta en escena para un auditorio formado en un 99,9% por personal femenino. Confieso que es delicado; todo un desafío de diplomacia escrita lo que viene por delante. Pero es que fueron más de 3000 mujeres participando en cursos de lo más peregrino -tai chi, arte floral, bisutería con abalorios ¿?¿?- y desde luego una comparsa luciendo atuendo vacuno, con cuernos de cartulina y moviendo el esqueleto al ritmo de una música machacona, no es el mejor ejemplo de la formación y el desarrollo personal. Sí al menos de la desinhibición y la antítesis al sentido del ridículo.

------------------------------------------------------------

DE XORNALISTAS E OUTRAS HISTORIAS
Había moita xente, certamente, gran poder de convocatoria o desta Administración. A fotografía institucional dende logo é moito máis impoñente que estoutra de colleita propia: tomada a outra cun gran angular, o mar de cabezas é dunha extensión considerable; no centro, a figura mesiánica do Administrador, ante o perfil dos muros dun castelo. Gran posta en escena para un auditorio formado nun 99,9% por persoal feminino. Confeso que é delicado; todo un desafío de diplomacia escrita o que vén por diante. Pero é que foron máis de 3000 mulleres participando en cursos do más peregrino -tai chi, arte floral, bisutería con abalorios ¿?¿?- e dende logo unha comparsa lucindo atuendo vacuno, con cornos de cartulina e movendo o esquelete ao ritmo dunha música machacona, non é o mellor exemplo da formación e do desenvolvemento persoal. Si, cando menos, da desinhibición e da antítese ao sentido do ridículo.

lunes, 16 de junio de 2008

OTRO FUTURO PARA LA RÍA

Un paso tras otro, recorremos un año más la distancia que nos separa hasta la fábrica de Ence. Entre la obligación y la devoción, me hago partícipe de un sentimiento colectivo: otro mañana para la ría. Las banderas eclipsan la vista de las chimeneas pidiendo el cierre del complejo antes de 2018. Para entonces vencería la concesión de los terrenos de dominio público marítimo-terrestre que la factoría lleva ocupando desde los años 60. La geografía de la marisma de Lourizán dista mucho de su aspecto original hace más de medio siglo: uno de los bancos marisqueros más fructíferos por su extensión y la calidad de sus aguas, en la desembocadura del río Lérez, cedió buena parte de su terreno para la elaboración de pasta de papel. Producción industrial y producción artesanal “conviven” en una especie de paradoja.
Palabras como ‘traslado’ o ‘reubicación’ son meros eufemismos que distorsionan un problema mucho más complejo, cuyas raíces se hunden en lo más profundo de la clase política y de cuyas ramas prende el reflejo de nuestra propia idiosincrasia: un querer y no poder, o un poder y no querer. Que Ence complete su ciclo productivo y que la riqueza que genere sirva de revulsivo para el precario tejido empresarial de esta Galicia verdeazulada es papel mojado mientras no se aborde con decisión y seriedad, a todos los niveles de implicación, un plan de viabilidad que suponga un futuro alternativo para la ría de Pontevedra.

---------------------------------------------------------

OUTRO FUTURO PARA A RÍA
Un paso tras outro, percorremos un ano máis a distancia que nos separa ata a fábrica de Ence. Entre a obrigación e a devoción, fágome partícipe dun sentimento colectivo: outro mañá para a ría. As bandeiras eclipsan a vista das chemineas pedindo o peche do complexo antes do 2018. Para daquela vencería a concesión dos terreos de dominio público marítimo-terrestre que a factoría leva ocupando dende os anos 60. A xeografía da marisma de Lourizán dista moito do seu aspecto orixinal hai máis de medio século: un dos bancos marisqueiros máis froitíferos pola súa extensión e pola calidade das súas augas, na desembocadura do río Lérez, cedeu boa parte do seu terreo para a elaboración de pasta de papel. Produción industrial e producción artesanal “conviven” nunha especie de paradoxo.
Palabras como ‘traslado’ ou ‘reubicación’ son meros eufemismos que distorsionan un problema moito máis complexo, cunhas raíces que chegan ata o máis fondo da clase política e cunhas pólas das que prende a nosa propia idiosincrasia: un querer e non poder, ou un poder e non querer. Que Ence complete o seu ciclo produtivo e que a riqueza que xenere sirva de revulsivo para o precario tecido empresarial desta Galicia verdeazulada é papel mollado mentres non se aborde con decisión e seriedade, a todos os niveles da súa implicación, un plan de viabilidade que supoña un futuro alternativo para a ría de Pontevedra.

miércoles, 11 de junio de 2008

NUEVAS LECTURAS

Regreso con un resfriado a cuestas y la maleta cargada de nuevas lecturas: versos y colores mexicanos, cuentos locos para momentos caóticos, letras parisinas de brillo plateado y música de juguete que he encontrado en las librerías del centro.
Entre los puestos del Retiro he buscado sin éxito unos libros de poesía argentinos, hechos a mano, con su camisa de cartón, su broche de metal y su cinta de hilo. Unos especimenes rústicos y originales que descubrí el año pasado; lástima no haberlos encontrado esta vez. A cambio, me entretengo en los cajones de cómic y añado a mi bolsa un ejemplar del mítico Capitán América.
De mi largo paseo por el pasillo de casetas instaladas como piezas de ajedrez era mi intención traer tres novelas de Páginas de Espuma, Lengua de Trapo y Trama. Pero los caminos de los libros son inescrutables. Los he extraviado. Si por casualidad das con ellos en algún lugar de la capital, hazles saber que su lectora les espera con los brazos abiertos. Si a mayor fortuna te cruzas con una recopilación de fotografías de la agencia Efe que hace poco había adquirido y que también dejé olvidada en un punto desconocido de la gran ciudad, dale el mismo recado. Si para rizar el rizo tropiezas con alguna de mis neuronas traviesas, dile de mi parte que ya está bien de consentir que vaya dejando mis pertenencias a la buena de Dios...
PD. Recibo desde la esquina sureste un precioso libro dedicado, de versos lluviosos y divertidos, empapado de colores y rebosante de frescura. Gracias Pedro, y feliz singladura por los mares de papel.

--------------------------------------------------------------

NOVAS LECTURAS
Volto cun arrefriado ás costas e a maleta chea de novas lecturas: versos e cores mexicanos, contos tolos para momentos caóticos, letras parisinas de brillo prateado e música de xoguete que atopei nas librarías do centro. Entre os postos do Retiro que percorrín de punta a chicote busquei sen éxito uns libros de poesía arxentinos, feitos a man, coa súa camisa de cartón, o seu broche de metal e a súa cinta de fío. Uns especimenes rústicos e orixinales que descubrín o ano pasado; mágoa non telos atopado desta volta. A cambio, entretéñome nos andeis de cómic e engado á miña bolsa un exemplar do mítico Capitán América.
Do meu longo paseo polo corredor de casetas instaladas como pezas de xadrez era a miña intención traer tres novelas de Páginas de Espuma, Lengua de Trapo e Trama. Pero os camiños dos libros son inescrutables. Extravieinos. Se por casualidade das con eles nalgún lugar da capital, failles saber que a súa lectora agárdaos cos brazos abertos. Se a maior fortuna te cruzas cunha recompilación de fotografías da axencia Efe que merquei hai pouco e que tamén deixei esquecida nun punto descoñecido da gran cidade, dálle o mesmo recado. Se para rizar o rizo tropezas con algunha das miñas neuronas travesas, dille da miña parte que xa está ben de consentir que vaia deixando as miñas pertenzas á boa de Deus...
PD. Recibo dende o recuncho sureste un precioso libro adicado, de versos chuviosos e divertidos, empapado de cores e rebosante de frescura. Grazas Pedro, e feliz singradura polos mares de papel.

jueves, 5 de junio de 2008

LOS TEJADOS DE MADRID




La gran ciudad me recibe vestida de gris. Vuelvo a experimentar cierta vorágine, a perderme -en el sentido literal de la palabra- por sus laberintos subterráneos; intento no sucumbir a su ritmo endiablado, guardar en mi retina nuevas impresiones sobre el paisaje y el paisanaje. Y me pregunto cómo le va la vida a ese currante que aguarda el próximo tren, al tiempo que araña con fruición los restos de pintura que quedaron en sus manos después de una larga jornada, brocha gorda en ristre. Y qué habrá sido de aquella chavala que vivía -nunca mejor dicho- a pie de calle, en plena cuesta de Atocha. Dicen que hay muchos mundos, pero todos están en este. Y mientras trato de conciliar el sueño, las sirenas enloquecen ahí fuera, en el silencio frío de la noche madrileña.

----------------------------------------------------

OS TELLADOS DE MADRID
A gran cidade recébeme vestida de gris. Volvo experimentar certa voráxine, perderme -no sentido literal da palabra- polos seus laberintos subterráneos; intento non sucumbir ao seu ritmo endiablado, gardar na retina novas impresións sobre a paisaxe e a paisanaxe. E pregúntome como lle vai a vida a currante que agarda o próximo tren, ao tempo que rabuña con fruición os restos de pintura que lle quedaron nas mans logo dunha longa xornada, brocha gorda en ristre. E que tería sido daquela moza que vivía -nunca mellor dicho- a pé de rúa, en plena costa de Atocha. Din que hai moitos mundos, pero todos están neste. Y mentres trato de conciliar o sono, as sereas entolecen aí fóra, no silenzo frío da noite madrileña.

domingo, 1 de junio de 2008

DOS AÑOS DESDE EL INFIERNO

Agosto de 2006: arde el monte, el cielo se tiñe de rojo. Humo y fuego. Entre la impunidad de unos y la desesperación de otros, el paisaje atlántico se vuelve una sombra inerte, carbonizada y pedregosa.
Ponte Caldelas, un año después. Un puñado de entusiastas deciden revitalizar lo que las llamas habían arrasado y reinventar la palabra bosque, ya no solo como pulmón, sino como verdadero corazón de una comunidad, con dimensión social, ecológica y económica. Consolidar el suelo, crear bandas de protección en los regatos, reforestar con especies autóctonas y dejar que la naturaleza -en su milenaria sabiduría- siga su curso, fueron los primeros pasos.
Junio de 2008: visito el regato das Vidundas, los montes de Chaín y Pazos con Alberto Lema, Jesús de la Fuente, David Brown y parte de esos entusiastas. El camino hasta el alto da Penerada nos muestra lo que la mano cruel del hombre convirtió en un “bosque gharabullista”. Pero entre esa masa de tizones esqueléticos brota más vida, un futuro verde y esperanzador para este país, cargado de conciencia ambiental.
Diversificado y multifuncional. Así deberán ser todos nuestros montes para afrontar la amenaza del fuego. Espacios para el ocio, la cultura y el deporte, despensa de frutos y caza, negocios viables para sus habitantes.
Me despido de Ponte Caldelas con oxígeno renovado, con la cabeza llena de información, con el cuaderno salpicado de hojas y flores prensadas, los sentidos inundados de los colores de la naturaleza renacida como ave fénix, dulces aromas primaverales, el canto del agua y recuerdos de la infancia a orillas del río Verdugo. Aquella trucha que se escapó de mi sedal y de la que sólo vi su enorme silueta, aún está presente en mi memoria.

--------------------------------------------------------------

DOUS ANOS LOGO DO INFERNO
Agosto de 2006: arde o monte, o ceo tínxese de vermello. Fume e lume. Entre a impunidade duns e a desesperación doutros, a paisaxe atlántica vólvese unha sombra inerte, carbonizada e pedregosa.
Ponte Caldelas, un ano despois. Un puñado de entusiastas deciden revitalizar o que as chamas arrasaran e reinventar a palabra bosque, xa non só como pulmón, senón como verdadeiro corazón dunha comunidade, con dimensión social, ecolóxica e económica. Consolidar o chan, crear bandas de protección nos regatos, reforestar con especies autóctonas e deixar que a natureza –na súa milenaria sabedoría- siga o seu curso, foron os primeiros pasos.
Xuño de 2008: visito o regato das Vidundas, os montes de Chaín e Pazos con Alberto Lema, Jesús de la Fuente, David Brown e parte deses entusiastas. O camiño ata o alto da Penerada amósanos o que a man cruel do home convertiu nun “bosque gharabullista”. Pero entre esa masa de tizóns esqueléticos brota máis vida, un futuro verde e esperanzador para este país, cargado de conciencia ambiental.
Diversificado e multifuncional. Así deberán ser todos os nosos montes para afrontar a ameaza do lume. Espazos para o lecer, a cultura e o deporte, despensa de froitos e caza, negocios viables para os seus habitantes.
Despídome de Ponte Caldelas con osíxeno renovado, coa cabeza chea de información, co caderno salpicado de follas e flores prensadas, os sentidos inundados das cores da natureza renacida como ave fénix, doces aromas primaverais, o canto da auga e lembranzas da nenez na ribeira do río Verdugo. Aquela troita que escapou do meu sedal e da que só vin a súa enorme silueta, aínda está presente na miña memoria.

jueves, 29 de mayo de 2008

OJALÁ...



Puede que no sea tan lejano un futuro así. ¿Te lo imaginas? Trabajar de una forma más versátil con el ordenador, domesticar más aún la tecnología, mover el contenido de esta pantalla en la dirección de tus dedos. La de posibilidades que surgen con una “simple” lcd, plegable y en miniatura: editor de textos, gps, bandeja de correo electrónico, reproductor de archivos multimedia, libro... más que libro, biblioteca! Compara las actuales librerías con las que nos esperan; se volverían espacios más dinámicos, con una mayor oferta editorial al alcance de un “sencillo” clic. Pero... ¿dejar de sentir el tacto del papel al paso de cada página? ¿prescindir de su peso en la cartera? ¿no volver a pasearte ante la estantería, repasando los títulos del lomo, dudando entre cuál llevarte a la cama?

En Francia se lo preguntaron hace tiempo y el año pasado presentaban “Possible ou probable”, con el que Editis ganó el premio Fimat Creusot. Fuera de aquí causó sorpresa y generó debate, mientras que de puertas adentro pasó sin pena ni gloria. Salgo de la FNAC con la sensación de que la presentación de un libro, como acto social, es un formato agotado, superado por repetición y aburrimiento, abocado al ‘petit comité’ de quienes no pueden eludir el mero compromiso. Y pienso en “Possible ou probable”, en el futuro, en las nuevas vías para dar rienda suelta a la cultura, al talento. Y pienso, ojalá.

------------------------------------------------------------

OGALLÁ
Pode que non sexa tan lonxano un futuro así. Imaxínalo? Traballar dun xeito máis versátil co ordenador, domesticar máis aínda a tecnoloxía, mover o contido desta pantalla na dirección dos teus dedos. A de posibilidades que xorden cunha “simple” lcd, pregable e en miniatura: editor de textos, xps, bandexa de correo electrónico, reproductor de arquivos multimedia, libro... máis que libro, biblioteca! Compara as actuais librarías coas que nos poden agardar; volveríanse espazos máis dinámicos, cunha maior oferta editorial ao alcance dun “sinxelo” clic. Pero... deixar de sentir o tacto do papel ao paso de cada páxina? prescindir do seu peso na carteira? non volver pasear ante o andel, repasando os títulos do lombo, dubidando entre cal deles levar para a cama?
En Francia cuestionárono hai tempo e o ano pasado presentaban “Possible ou probable”, co que Editis gañou o premio Fimat Creusot. Fóra de aquí causou sorpresa e xerou debate, mentras que de portas adentro pasou sen pena nin gloria. Saio da FNAC coa sensación de que a presentación dun libro, como acto social, é un formato esgotado, superado por repetición e aburrimento, abocado ao ‘petit comité’ de quen no pode eludir o mero compromiso. E penso en “Possible ou probable”, no futuro, nas novas vías para darlle renda suelta á cultura, ao talento. E penso, ogallá.

lunes, 26 de mayo de 2008

LLUVIA DE MAYO (II)





No hay palabras... solo el pícaro tintinear de la lluvia contra los cristales, el travieso chapoteo de botas en los charcos, el ágil vaivén de los paraguas.

---------------------------------------------------------------

CHUVIA DE MAIO (II)
Non hai palabras... só o pícaro tintinar da chuvia contra os cristais, a travesa chapuzadura das botas nos charcos, o áxil vaivén dos paraugas.

domingo, 25 de mayo de 2008

MAULLAR Y LEER

Se llama Feria y vivía en una caseta del Retiro madrileño, entre libros e historias. Así de desprevenida la captó el fotógrafo Luis Magán. Curiosa antítesis: gata de librería vs. ratón de biblioteca... Cuentan en Babelia que la adoptó un traductor. Su nuevo hogar también ha de oler a tinta y papel. Pero ni rastro de roedores...

-----------------------------------------------------------

MIAÑAR E LER
Chámase Feria e vivía nunha caseta do Retiro madrileño, entre libros e historias. Así de desprevida a captou o fotógrafo Luis Magán. Curiosa antítese: gata de libraría vs. rato de biblioteca... Contan en Babelia que a adoptou un tradutor. O seu novo fogar tamén ha de ulir a tinta e papel. Pero nen rastro de roedores...

jueves, 22 de mayo de 2008

LLUVIA DE MAYO (I)

...A ritmo de Katrina y al mal tiempo, buena cara. La lluvia crea un caos sinfónico. Empapa mi tristeza, porque no hay día gris que se precie sin esa melancolía existencial que lo envuelve. Me piden que dibuje una sonrisa. Sonrío tras el cristal mojado. Y en mi imaginación, piso un charco. Cierro el paraguas. La lluvia arrecia y echo a correr al abrigo de los balcones... I’m walking on sunshine...

---------------------------------------------------------

CHUVIA DE MAIO (I)
...A ritmo de Katrina e ao mal tempo, boa cara. A chuvia crea un caos sinfónico. Empapa a miña tristeza, porque non hai día gris que se precie sen esa melancolía existencial que o envolve todo. Pídenme que debuxe un sorriso. Sorrío tralo cristal mollado. E no meu maxín, piso un charco. Pecho o paraugas. A auga arroia e boto a correr ao abeiro dos balcóns... I’m walking on sunshine...

miércoles, 21 de mayo de 2008

AUTOCENSURA


Voy a buscar en el diccionario el significado de la palabra frustración. Tengo mucho respeto por esos libracos. Aún me siguen sacando de algún apuro. Veamos: privar a alguien de lo que esperaba; malograr un intento; dejar sin efecto un propósito contra la intención de quien procura realizarlo. Vaya, no dice nada sobre la sensación que deja la frustración en el cuerpo de su víctima. Es lo que tienen los diccionarios: no se meten en camisas de once varas, se limitan a definir y problema de cada cual la emoción que le quiera imprimir a la palabra en cuestión...

La autocensura. Qué poco nos gusta ese concepto. Y menos aún si va unido al de frustración. El segundo es consecuencia del primero. Causa-efecto. Sobre las múltiples maneras de ejercerla, corramos un tupido velo. No por ignorarlas, sino por no abrir una brecha que disiparía esta reflexión por otros derroteros. Vayamos a su origen: la falta de audacia, de transparencia, de conciencia crítica, el conformismo, el qué dirán, la propia imagen, la vergüenza, el seguidismo... para qué seguir. Solo sé que me deja desazón, que reivindico el derecho a equivocarme, que rechazo la autocensura como método para poner el vendaje antes de la herida, que me tienta querer olvidar y mirar para otro lado. Pero ahí está, para amordazarme, para borrar mis palabras y sustituirlas por otras más amables, para recordarme que donde hay patrón no manda marinero, para reconducirme por el camino de lo políticamente correcto, para ahogar mi grito de rebeldía. Ahí está ella y aquí estoy yo.

---------------------------------------------------------------

AUTOCENSURA
Vou buscar no diccionario o significado da palabra frustración. Teño moito respecto por eses libracos. Aínda me seguen sacando de algún apuro. Vexamos: privar a alguén do que agardaba; malograr un intento; deixar sein efecto un propósito contra a intención de quen procura realizalo. Vaia, non di nada sobre a sensación que deixa a frustración no corpo da súa vítima. É o que teñen os diccionarios: non se meten en camisas de once varas, limítanse a definir e problema de cada cal a emoción que lle queira imprimir á palabra en cuestión...
A autocensura. Quu poco nos gusta ese concepto (plural maiestático, enténdase). E menos aínda se vai unido ao de frustración. O segundo é consecuencia do primeiro. Causa-efecto. Sobre as múltiples maneiras de exercela, corramos un tupido velo. Non por ignoralas, senón por non abrir unha fenda que disiparía esta reflexión por outros derroteiros. Vaiamos á súa orixe: a falta de audacia, de transparencia, de conciencia crítica, o conformismo, o que dirán, a propia imaxe, a vergoña, o seguidismo... para que seguir. Só sei que me deixa desazón, que reivindico o dereito a trabucarme, que rexeito a autocensura como método para poñer a vendaxe antes da ferida, que me tenta querer esquecer e mirar para outro lado. Pero aí está, para amordazarme, para borrar as miñas palabras e sustituilas por outras máis amables, para lembrarme que onde hai patrón non manda mariñeiro, para reconducirme polo camiño do politicamente correcto, para afogar o meu berro de rebeldía. Aí está ela e aquí estou eu.

martes, 20 de mayo de 2008

MANANTIAL


Sus derechos acaban donde comienzan los tuyos. Y aún así no le importa. Interpreta las leyes a su conveniencia, quedándose con aquello que le beneficia y rechazando lo que le perjudica. Pero no está solo. En su torpe ignorancia arrastra a otros de su mismo corte, hasta el punto de creerse sus propias mentiras: insolidarios, egoístas, obtusos. Reaccionan ante las discrepancias primero con victimismo, después con desprecio, luego con insultos.
Es la definición certera del caciquismo, una lacra que algunos creían extinta, pero de la que aún perviven formas de vida resistentes al racionalismo, la justicia y la igualdad.

No es por el agua. Ni tan siquiera por el terruño. Que les plantes cara y te niegues a entrar por un aro previamente trazado es una acción de rebeldía. De valentía. De negación del borreguismo. Puede que ya solo te quede el derecho al pataleo. Pero les habrás demostrado -pese a toda la alevosía, premeditación y nocturnidad con la que hayan actuado- que los caciques están abocados al fracaso, a la evidencia pública de sus chapuzas. Y tú podrás continuar con tu vida con la cabeza bien alta. Sabiendo que el agua con la que riegan sus ridículas petunias es robada, contaminada por la soberbia y la cerrazón de quien no quiere dar su brazo a torcer, ilegítimamente. Solo es un manantial. Pero por sus aguas corre tu dignidad.

---------------------------------------------------------------

MANANCIAL
Os seus dereitos rematan onde comezan os teus. E aínda así non lle importa. Interpreta as leis á súa comenencia, quedando con aquelo que lle beneficia e rexeitando o que lle perxudica. Pero non está só. Na súa torpe ignorancia arrastra a outros do seu mesmo corte, ata o punto de creren as súas propias mentiras: insolidarios, egoístas, obtusos. Reaccionan ante as discrepancias primeiro con victimismo, despois con desprezo, logo con insultos. É a definición certeira do caciquismo, unha lacra que algúns creían extinta, pero da que perviven formas de vida resistentes ao racionalismo, a xustiza e a igualdade.
Non é pola auga. Nin tan sequera polo terruño. Que lles prantes cara e te negues a entrar por un aro previamente trazado é unha acción de rebeldía. De valentía. De negación do borreguismo. Pode que xa só che quede o dereito ao pataleo. Pero teraslles demostrado que -malia toda a alevosía, premeditación e nocturnidade coa que actuaran- os caciques están abocados ao fracaso, á evidencia pública das súas chapuzas. E ti poderás continuar coa túa vida coa cabeza ben alta. Sabendo que a auga coa que regan as súas ridículas petunias é roubada, contaminada pola soberbia e a cerrazón de quen non quere dar o seu brazo a torcer, ilexitimamente. Só é un manancial. Pero polas súas augas corre a túa dignidade.

domingo, 18 de mayo de 2008

UNA ARDILLA POR LAS RAMAS

Desde Homero, a Orwell o Kafka, dando un giro por los clásicos del Romanticismo o los padres del Manifiesto Surrealista, y pasando por la transmisión oral de la cultura... Así es Manuel Rivas; o mejor dicho, una ardilla por las ramas, como él mismo admitió, que es en lo que se convierte cuando, en plena ebullición de su materia gris, empieza a hilar ideas a partir de una pregunta previa y se remonta, como pude atestiguar, hasta los círculos concéntricos grabados a golpe de sílex en las rocas por los antiguos pobladores de nuestra tierra, hace miles de años. Sorprendente.

No es un elogio, sino lo contrario. Así como su habilidad para recitar poemas o para contar historias resulta admirable; así como sus relatos, sus artículos, sus versos y novelas son de un talento literario incuestionable; su oratoria no cautiva tanto como su escrita, si bien basta su presencia para dedicar un par de horas de nuestro tiempo a escucharle. Por qué no.

----------------------------------------------------

UN ESQUÍO POLAS PÓLAS
Desde Homero, a Orwell o Kafka, dando un xiro polos clásicos do Romanticismo ou os pais do Manifesto Surrealista, e pasando pola transmisión oral da cultura... Así é Manuel Rivas; ou mellor dito, un esquío polas pólas, como el mesmo admitiu, que é no que se convirte cando, en plena fervenza da súa materia gris, comeza a fiar ideas a partir dunha pregunta previa e se remonta, como puiden testemuñar, ata os círculos concéntricos gravados a golpe de sílex nas rochas polos antigos poboadores da nosa terra, hai milleiros de anos. Sorprendente.
Non é un eloxio, senón o contrario. Así como a súa habilidade para recitar poemas ou para contar historias resulta admirable; así como os seus relatos, os seus artigos, os seus versos e novelas son dun talento literario incuestionable; a súa oratoria non cativa tanto coma a súa escrita, se ben basta a súa presenza para adicar un par de horas do noso tempo a escoitalo. Por que non.

jueves, 15 de mayo de 2008

GREMIO PLUMILLA




Jueves. El Cultural. Costumbres... Leo en el editorial una reflexión de Ansón sobre los periódicos reconvertidos en “bazar de suculentas promociones”. Y tiene hasta razón (sin ánimo de hacer una rima fácil). Si no son cupones para un juego de moldes de repostería, son puntos canjeables por cubiertos, medallas, abanicos... cuando no boletos para sorteos de coches, ordenadores o videocámaras, en los casos más generosos. Y un largo etcétera de casos, cada cual más peregrino.
El auge de la prensa digital frente a la impresa, el fenómeno de los diarios gratuitos... comentarios más o menos acertados frente a otros más o menos prescindibles o discutibles sobre la audiencia de su periódico afín... Y sin que sirva de precedente, un deseo final que comparto y del que dejo constancia, para que el ciberespacio lo transporte hasta buen puerto: “... es necesario vender periodismo, hacer periodismo, pegar la nariz al suelo y rastrear como los sabuesos las noticias que el ciudadano quiere leer”. Pero eso será motivo de auto-debate en otro capítulo.
---------------------------------------------------------------
GREMIO PLUMILLA
Xoves. El Cultural. Costumes... Leo no editorial unha reflexión de Ansón sobre os xornais reconvertidos en “bazar de suculentas promocións”. E ten ata razón (sen ánimo de facer unha rima fácil). Se non son cupóns para un xogo de moldes de repostería, son puntos canxeables por cubertos, medallas, abanicos... cando non boletos para sorteos de coches, ordenadores ou videocámaras, nos casos máis xenerosos. E un longo etcétera de casos, cada cal máis peregrino. O auge da prensa dixital fronte á impresa, o fenómeno dos diarios de balde... comentarios máis ou menos acertados fronte a outros máis ou menos prescindibles ou discutibles sobre a audiencia do seu xornal afín... E sen que sirva de precedente, un desexo final que comparto e do que deixo constancia, para que o ciberespacio o transporte ata bo porto: “... é preciso vender xornalismo, facer xornalismo, pegar o nariz ao chan e rastrexar coma os sabuesos as noticias que o cidadán quere ler”. Pero iso será motivo de auto-debate noutro capítulo.

miércoles, 14 de mayo de 2008

VILLA PITUCA

Hay quienes somos como plantas itinerantes: nacimos en un suelo, con unas raíces más o menos profundas. Las mías se arraigaron entre pinos y robles, viñedos y frutales, piedras centenarias. Y la emoción que siento por la tierra de mis antepasados es comparable al aprecio que tengo por el aire que respiro. Esas cepas retorcidas por el peso de los años. Esa brisa fresca por la mañana. Ese milano que sobrevuela la ladera del monte. Las circunstancias nos desplazan por el mundo, pero en Villa Pituca está el destino final de mis pasos: cuando quiero ser libre, cuando quiero ser niña, cuando quiero ser agua, retama, meiga...

---------------------------------------------------------------

VILLA PITUCA
Hai quen somos como prantas itinerantes: nacemos nun chan, cunhas raíces máis ou menos fondas. As miñas arraigaron entre piñeiros e carballos, viñedos e froiteiras, pedras centenarias. E a emoción que sinto pola terra dos meus antergos é comparable ao aprecio que lle teño ao ar que respiro. Esas cepas retorcidas polo peso dos anos. Esa brisa fresa pola mañanciña. Ese miñato que sobrevoa a saia do monte. As circunstancias fannos desprazar polo mundo, pero en Villa Pituca está o destino final dos meus pasos: cando quero ser libre, cando quero ser cativa, cando quero ser auga, xesta, meiga...